322. Het ruimt ook mooi op

Dat een ijstrapper juist het mooiste, zwarte schaatsijs kiest voor de uitoefening van zijn hobby moge waar zijn, maar...
De ijstrapperij heeft zich ontwikkeld in dezelfde jaren als waarin het schaatsen groot werd. Er bestaat nog een foto uit de winter van 1886, waar op de voorgrond een zestal schaatsers te zien is, en in de verte ijstrapper Bartholomeus Pronk Gzn. uit Warmenhuizen. Warmenhuizen wordt tegenwoordig, meer nog dan Koudekerke op Walcheren, gezien als plaats van oorsprong van het ijstrappen. Gaandeweg ging het ijstrappen zich in familiale zin verenigen. Zo waren er de BIJV (Breed IJstrap Vereniging), de PIJL (Pronk IJstrap Liga) en in Friesland bijvoorbeeld de GYF (Geertsema Ystrap Federatie). In Dirkswoud bestaat sinds 1951 de TIJD (Tamers IJstrappers Dirkswoud), opgericht door schoenenhandelaar Gerard Tamers, welbekend om zijn voor de atletiek niet zeer geschikte, lange spikes onder de schoenzolen.
De heer Tamers (82) is nog onder ons. Hij verklaarde in een gesprek met een journalist van De Dirkswoudenaer: ‘Ik heb mijn jongens grootgebracht door te zeggen: een wak maken, dat is zo simpel als wat. Fluitje van een cent, daar moeten ze dan een bord voor zetten met Gevaarlijk ijs. Zo kun je wel beginnen, als ijstrapper, maar als je dat een paar jaar gedaan hebt, dan moet je beginnen aan het sierijstrappen. Daarvoor moet je thuis zijn op het ijs. Je timing moet kloppen. De ijsconditie moet juist zijn. Je eigen conditie moet natuurlijk tiptop zijn. Alles moet kloppen. En je moet pieken op de tijden waarop je het beste kunt ijstrappen, en dat is: ’s nachts. Ach, wat waren dat mooie tijden! 1954! 1957! Dan ging je met je zoons om een uur of elf ’s avonds het ijs op, je zag geen hand voor ogen want het was overal donker. Soms ging moeder de vrouw ook mee, want die kon er ook wat van, hoor! Vlak Geertje niet uit! Ze wist de mooiste plekken te vinden in die solide ijsvloer, en ze maakte de kleinste wakjes, waar de volgende dag nog menig schaatsertje of schaatstertje overheen reed en hupla! Gevallen, naar het ziekenhuis enzovoorts. Ja, Geertje gaf echt het goede voorbeeld. Het is jammer dat het vooral een herensport is gebleven, want wat ik tegenwoordig zie, dat is vooral snelle halen en gauw thuis. Voor het betere sierijstrappen heb je damesvoeten nodig, zo zie ik het. Bijvoorbeeld de voeten van die juffrouw Gerritsen, die sprintkampioene bij het schaatsen is. Ik zou zeggen: meid, stap over op het ijstrappen! Je hebt het in je. Al na een paar dagen trainen, trap je een prachtig wak!’