102. Allerlei soorten onderzoek

Wij van de Van Mergelbeecken waren al jarenlang dé onderzoeksambtenaren, hè. Dat is begonnen met de Commissie Van Mergelbeeck in 1919, die de neutraliteit van Nederland moest onderzoeken. Nederland was volstrekt neutraal, zei dat onderzoek. En dat is in de loop der jaren, wat zal ik zeggen, gegroeid. Het is allemaal groter geworden en ook Europeser.
Zo ben ik, Toine van Mergelbeeck, net gepromoveerd tot Hoofd Onderzoekscommissie Onafhankelijke Onderzoekscommissies. Wat doen wij? Wij sorteren. Daar komt het op neer. Wij sorteren de personen die geschikt zijn om plaats te nemen in een Onafhankelijke Onderzoekscommissie. En zo helpen wij de minister-president. Wij houden bijvoorbeeld goed bij welke sociologen of andere wetenschappers even niets te doen hebben en dus tijd over hebben voor een paar maanden onafhankelijk onderzoek.
Zo moest er een Onafhankelijke Commissie komen die die nare toestand in Irak moest onderzoeken. Wie moest daar nu voorzitter van worden? Het moest een zware figuur zijn, die tevens nergens ooit een eigen mening over had gehad. Toen heb ik de minister-president gezegd: neem Willibrord Davids! Oud-lid van de Hoge Raad. Niemand kent hem. Je hoort nooit van de man. Dus: betrouwbaar.
Ik bellen met Willibrord: kun je dat doen? Hij zegt: wat? Ik zeg: een Onafhankelijke Commissie voorzitten die aannemelijk moet maken dat Balkenende goed zat met Irak. Hij zegt: doe ik. Ik zeg: dan bel ik nu even met Balkenende.
Wij zijn de smeerolie op onderzoeksgebied in Den Haag. Neem die commissie die de DSB-ellende moet onderzoeken. Daar hebben wij een paar vriendjes van DSB voor uitgezocht, en ik heb met Wouter, want ik mag gewoon Wouter zeggen, gebeld en gezegd: je moet gewoon zeggen dat dat hele DSB zó complex in elkaar zit. Daar zijn maar drie of vier mensen voor geschikt in Nederland. En als ze je vragen hoe het zit met de onafhankelijkheid van die commissie, dan zeg je gewoon dat die jongens nu eenmaal niet op het blauw van je ogen afgaan. Streng en rechtvaardig zullen ze oordelen, dát moet je zeggen. Dus we hebben: een betrouwbare commissie. Oké, zei Wouter.