303. Ik verlang nog wel eens terug naar die tijd

Toen je iets voor het eerst deed. Ik bedoel bijvoorbeeld niet: toen je voor het eerst seks had met iemand. Dat is een overschat idee. Ik bedoel bijvoorbeeld deze dingen.
SCHAKEN. Dat leerde ik van mijn vader, toen ik zeven of acht jaar was. We speelden op een Jumbo schaakbordje, dat werd al snel een echt schaakbord met echte Staunton-stukken. Maar er was verder niemand van mijn broer of zussen die het spel speelde, ook mijn vriendjes speelden het niet, en er was ook geen schaakclub in Limmen. Dus: schaakboekjes, en partijen naspelen uit de krant. Dan ontdek je vrij snel dat je het minder goed kunt dan Fischer of Petrosjan of Max Euwe.
SCHRIJVEN. Op de Lagere School bleek al wel dat de taallessen te simpel en dus overbodig waren. Het kwam me aangevlogen. Dat gold later ook voor het Engels, Frans en Duits. Het enige dat me op de middelbare school interesseerde, was het maken van opstellen. Ik herinner me dat ik op 16- of 17-jarige leeftijd voor huiswerk een opstel moest maken. Ik kwam thuis, haalde uit mijn kast een opstel dat ik eerder al  ‘op voor’ gemaakt had, veranderde wat kleine dingetjes in de tekst, en klaar was Kees. Van die tientallen ‘op voor’ gemaakte opstellen is er helaas niet één overgebleven. Een grote opluchting was het dat ik mijn vaders typemachine kon gaan gebruiken, want mijn handschrift is steeds belabberd geweest.
MAGRITTE. Toen ik 19 was, in 1972, zag ik voor het eerst een werk van Magritte, in een blad als Nieuwe Revu of Panorama, en dat was dit werk. Ik concludeerde uit dat werk dat Magritte een nette man was: hij schoor zichzelf, kamde zijn haren, verschoonde zich, dronk een glas wijn, rookte een pijpje en hield van mooi weer. Ik vind het nog steeds een goed autobiografisch schilderij. Mijn smaak op het gebied van de schilderkunst is dus niet begonnen met Rembrandt of Vermeer, maar met Magritte.
NABOKOV. Zoals ik niet zo goed kan schaken als Fischer, zo goed kan ik ook niet schrijven als Nabokov. Een zo goed boek als De gave of een zo goed verhaal als Prikkebeen zal ik nooit schrijven. De sensatie die me beving toen ik voor het eerst Pnin las...! Godzijgekanteld! Ik moet 19 of 20 jaar zijn geweest en ik dacht: ‘Zo kan ik het nooit, never. Ik blijf mijn boerelullenproza maar maken.’ En dat ben ik sindsdien blijven doen.
PIANOLES. Ik heb op mijn 7de jaar een half jaar les gehad, en van mijn 11de tot mijn 17de. Dat was les aan huis, en ik wou wel moderne stukjes spelen, maar ik kreeg Muzio Clementi voor mijn kiezen. Later, in 1979, ontdekte ik Glenn Gould en Bach en Sweelinck en Byrd etc. Dat is jarenlang mijn grote liefde geweest, maar nu, nu ik de computer heb, is mijn muzieksmaak zich gaan verbreden: ik houd ook van jazzmuziek uit de jaren 1955-’65, de moderne klassieke muziek (er zit een gat tussen Bach en, zeg, 1920. U hoeft niet aan te komen met een Mozartje of een Beethoventje of een Brahmsje) en van sommige soorten heavy metal. Daarin houd ik van goede drummers en goede gitaristen, op dezelfde manier als waarop men in de 19e eeuw zo wegliep met Liszt en Paganini.