In Monte Oliveti

De Olijfberg is een bergruggetje dat ten oosten van Jeruzalem ligt. Hoogte: ongeveer 800 meter. De joden geloven min of meer, omdat het in het Hebreeuwse bijbelboek Zacharia staat, dat God aan het einde der tijden op de Olijfberg zal beginnen met het tot leven wekken van alle gestorvenen. Dat vinden sommige joden zo prachtig dat ze zich op de Olijfberg laten begraven. Er zijn op die berg zo’n 150.000 graven.
Ook in het Nieuwe Testament komt de Olijfberg verschillende keren voor. Aan de voet van de berg ligt Gethsemane, waar Jezus aan de Romeinen werd uitgeleverd. Op Hemelvaartsdag, dat is een donderdag, veertig dagen na Pasen, vieren we dat Jezus op de Olijfberg, temidden van zijn apostelen, ‘Goodbye’ zei en opsteeg naar de hemel. Met een wolk etc., voor het effect, ik begrijp dat best. Zo’n man moet je niet begraven, zo’n man stijgt op. Hij weegt blijkbaar niets meer en als ik het zelf verzonnen had, zou ik ook die wolk genomen hebben.
Een en ander heeft tot mooie muziek geleid: stukken die door de eeuwen heen allemaal ‘In Monte Oliveti’ (Op de Olijfberg) heten en die ik verder zal afkorten tot IMO. Het eerste IMO dat ik u wil aanbevelen, is dat van Mikolaj Zielenski (ca. 1550-1615), de Poolse grootmeester van de vroege barok in het begin van de zeventiende eeuw. U moet eens letten op de manier waarop Zielenski het koor als het ware in tweeën deelt (de hoge en de lage stemmen) en op elkaar laat reageren.
Ook deze IMO van Orlando di Lasso (1532-1594) mag er wezen. Deze IMO van Carlo Gesualdo da Venosa (1566-1613) vind ik persoonlijk de allermooiste. Maar deze IMO van Anton Bruckner (1824-1896), uitgevoerd door maar 8 stemmen, is ook een wondertje. Maar ook dit dingetje van de Letse componist Juozas Naujalis (1869-1934) mag niet ongenoemd blijven. En, om ook nog eens te kunnen lachen, hier is een uitvoering van IMO van Franz Schubert (1797-1828). Het kan inderdaad ook verschrikkelijk slecht worden gezongen.
Er zijn nog veel meer uitvoeringen van hetzelfde lied, en die gaan, met dezelfde bloedige ernst, over die hemelvaart van Jezus. Daar gelooft men in, dat wil natuurlijk zeggen, daar gelooft men helemaal niet in, maar dat geleuft men. Ik geloof ook niet in al die bizarre onzin, zoals ik ook geen geloof hecht aan de homeopathie, de handlijnkunde of de hypnotherapie. Die hebben dan nog als nadeel dat ze geen mooie muziek hebben voortgebracht, en dat heeft het christendom (naar mijn smaak) wél gedaan. En bij een stukje Bach denk je toch ook niet: wat een vuile christen!

Foto: Wikipedia / Giotto di Bondone (1267-1337).