.jpg)
Je kunt je bijvoorbeeld eens afvragen, op een milde zaterdagmiddag zoals deze, of dat ironieteken ergens goed voor is. Zijn er omstandigheden waarin je dat soort tekens (emoticons zijn ook van die soort) moet gebruiken?Ik zeg: nee, never, nooit. Mijn hekel aan dat soort tekens is zelfs zo groot dat ik blogs waarin dat soort tekens worden gebruikt, niet lees. Als ik een tekst lees als ‘Jaap trouwt op 23 augustus!’ met een geel, lachend apekopje, dan weet ik al wat zo’n trouwerij zal inhouden: inhoudsloos en schuimbekkend geschater van niet-geletterden, die mij op de schouder slaan en mij toeschreeuwen: ‘Mooie muziek, hè?’
Ongeveer hetzelfde heb ik met dat ironieteken. Dat wordt gebruikt door niet-geletterden, die nog niet weten dat Lolita oorspronkelijk een boektitel van Nabokov was.
Ik zou bijvoorbeeld het volgende kunnen schrijven:
Van onze verslaggever – In de weilanden nabij Weert is een onbekende fazant aangetroffen (een phasianus molovichii). Wij gingen naar bioloog Machgielis Molovich, de eerste beschrijver van deze fazantensoort. Hoe kan het dat deze soort, die uitsluitend lijkt voor te komen in de buurt van Rome, nu in Weert is beland?Waar zou ik een ironieteken moeten neerzetten?
‘Het is een prachtig dier. Let u eens op de bruining van zijn borstveren. Dat is bijna oker! Het dier is inderdaad Romeins van oorsprong, zoals dat met alle fazanten zo is, en dat het nu in Weert is aangetroffen, is minder vreemd dan u denkt. Het dier kan vliegen.’
Posts
Wilt u geloven dat ik als beroemde bioloog nog nooit van het ironieteken gehoord had? Maar ik begrijp van Wikipedia dat zelfs WF Hermans voor het gebruik ervan pleitte. Niet dat hij het zelf ooit heeft toegepast. Maar dat komt wellicht doordat hij niet zoveel gebruik maakte van de ironie. Ik begrijp dat ook Harry Mulisch een pleitbezorger van het ironieteken was. En dat terwijl hij tegen ironie was, getuige zijn anti-Gerard-Reve-essay Het Ironische van de Ironie. Wellicht wilde Mulisch het ironieteken invoeren zoals de nazi's de jodenster.
BeantwoordenVerwijderenMaar goed. Toen ik mijn eerste schreden zette op het internet (dat was op een forum van Kamagurka) pleitte iemand voor hij het cursivum ironicum noemde. Wanneer je iets ironisch bedoelde, moest je het cursief zette. Onzin, vond ik destijds (en vind ik nu nog steeds), als je iets ironisch bedoelt, moet de lezer dat maar begrijpen. Anders is hij te dom of heb jij het niet goed geschreven. Ik las eens over Gerrit Komrij die een boek tot de grond toe af te kraken door het juist de hemel in te prijzen, zij het dan op gronden die lijnrecht tegenover zijn eigen literatuuropvattingen stonden. Vele lezers hadden Komrij verkeerd begrepen en schaften de volgende dag het gewraakte boek aan.
Amice!
BeantwoordenVerwijderenAan het eind van het jaar verschijnen de delen 3 en 4 van Karel van het Reve’s Verzameld Werk. In één van die delen zal ook een perfect stuk komen te staan, waarin hij het over de ironie heeft. Het is een nooit eerder verschenen stuk.
Dat van de meester op dit terrein, Gerrit Komrij, heb ik indertijd gelezen. Een prachtige recensie!
Ikzelf gebruik nooit zulke ironie. Als ik iets schrijf, ben ik serieus.
Heel serieus: ik voorzie al mijn correspondentie in de Engelse taal en/of met vertegenwoordigers van andere volken & culturen rijkelijk van ironietekens. Neemt spanning en onbegrip weg. Ik weet niet of ik het in mijn blog ooit heb gebruikt. Ik probeer de tekst het werk te laten doen, als je voor geestverwanten schrijft kan dat wel. Maar misschien heb ik me er toch wel eens aan bezondigd.
BeantwoordenVerwijderenDaar doe je goed aan, Wouter. Ik doe het in mijn correspondentie met vertegenwoordigers van andere volkeren & culturen ook. Mijn briefwisseling met Ngoka Mbaokeke staat zelfs vol met DUBBELE ironietekens.
BeantwoordenVerwijderen