Gerrit, daar ga je

Er zijn drie mensen geweest die ik in mijn leven zeer heb bewonderd, en die drie zijn nu dood. Karel van het Reve was al dood, Rudy Kousbroek was ook al dood en nu is gisteren Gerrit Komrij overleden. Ik weet niet aan welke ziekte. Kapotte lever? Want hij scheen enorm te kunnen drinken.
Van Karel van het Reve en van Rudy Kousbroek heb ik het complete werk in mijn bezit, maar dat is bij Gerrit Komrij ondoenlijk: hij heeft meer dan 150 boeken en boekjes geschreven, soms bij zeer obscure uitgeverijtjes. Er is geen Nederlander die zijn complete werk bezit, denk ik.
Karel, Rudy en Gerrit waren voor mij ‘de drie vrolijke atheïsten’. Een jonge schilder heeft Gerrit eens geschreven dat hij een zuurpruim zou zijn. Gerrit antwoordde: ‘Ga jij maar madeliefjes plukken.’ En zo heeft hij sinds 1970 gereageerd op rechtse regenten, linkse pluchebekleders, televisiepersoonlijkheden, architecten, mede-literatoren, voetballers, quizmasters et cetera.
Er wordt nu, een dag nadat hij zich niet meer kan verdedigen omdat hij dood is, geschreven dat hij een islamofoob was, een verheerlijker van de GeenStijl-methodes en, ‘o zo modieus tegen de linksen van 1968’. Dat laatste was hij al in de jaren tachtig. Hij noemde ze verraders en je kunt je ook moeilijk aan de indruk onttrekken dat bijvoorbeeld de burgemeester van Utrecht...
Islamofoob? Gerrit kwam in de jaren tachtig eens terug in Amsterdam en zag daar een demonstratie van Turken of Marokkanen die riepen: ‘Rushdie moet dood!’ Niemand die die mensen aanhield, en dat vond Gerrit vreemd. Dat is ook vreemd natuurlijk. Dat je in ons land zomaar kunt roepen om iemands dood.
Ik ga morgenochtend zijn Averechts nog eens lezen, het naar mijn smaak beste boek van Gerrit. Gerrit, daar ga je!, zeg ik met een glas port in mijn hand.