146. De kerstblues, godverdomme

Omdat er voor ons soort mensen nu eenmaal niets op de tv is op Eerste Kerstdag, vluchtten Alice en ik gisteravond naar YouTube. We besloten gelijk ook maar het zwaarste onderwerp te nemen: Stalin, de oorlog, Stalingrad enzovoorts.
The truth about communism bleek een dertiendelige serie video’s te zijn van Amerikaanse makelij, met ingesproken commentaar van Ronald Reagan. Het was een film uit ongeveer 1960, die wel ongeveer hetzelfde beweerde over het communisme als wat Karel van het Reve erover gezegd heeft, maar ja. Als je al in de eerste tien minuten aankomt met termen als falsified en fraudulent, dan schiet je je doel voorbij. Karel van het Reve schreef in zijn Met twee potten pindakaas naar Moskou bijvoorbeeld: ‘Als u van de zomer in Sint Petersburg komt moet u niet verzuimen te gaan kijken naar de plek waar de Russische revolutie begonnen is.’
Interessanter was een twaalfdelige serie video’s die The road to Stalingrad heette. Dat was een film uit ongeveer 1975 (dacht ik). Lengte: totaal een kleine twee uur.
Behandeld in die film werd de geschiedenis van het Ribbentrop-Molotov-contract tot en met Stalingrad. Ikzelf zou zo’n film The road to Moscow hebben genoemd, want de Duitsers kwamen tot zo’n 20 kilometer van Moskou. Verder zijn ze niet gekomen. Hitler was op het idee gekomen dat het direct innemen van de Russische hoofdstad niet de grootste prioriteit moest hebben, hij kreeg er grote ruzies met zijn generaals over, ruzies die een volle maand duurden. In die maand organiseerden de Russen hun verdediging en vervolgens hun aanvallen.
Je kunt er dan nog wel Leningrad, Stalingrad, Charkov, de tankslag bij Kursk, Minsk, Smolensk, Sebastopol bij nemen, maar eind 1941 hadden de Duitsers de oorlog al verloren bij Moskou. Dat ze het nog drieëneenhalf jaar volhielden, heeft vooral veel joden de kop gekost. Het zou dan ook beter zijn geweest als D-Day niet in 1944 maar al twee jaar eerder had plaatsgevonden.
Daar vroegen de Russen dan ook om: laat de Duitsers op twee fronten vechten, dat winnen ze nooit. Maar Churchill en de Amerikanen dachten: laten ze zich eerst maar eens doodvechten in Rusland.